گزارش بازدید از روستای هرانده و غار بورنیک ، فیروزکوه
زمان اجرا: جمعه 12 مهر ماه 1392
موقعیت جغرافیایی: استان تهران، شهرستان فیروزکوه، روستای هرانده
روستای هرانده و غار بورنیک
مهر ماه سال 91 گزارش روستای هرانده و غار بورنیک را مفصل نوشته بودم.
مطلبی که در ذیل می خوانید خلاصه‌ای است از گزارش سال قبل که مهرماه امسال برای نشریه «پیام بهمن» ویرایش و ارسال کرده‌ام. در کل فکر کنم هر چیزی را که برای بازدید از هرانده و غاربورنیک لازم و ضروری هست میشود در این گزارش یافت بطوری که دیگر نیاز به مطالعه گزارش قبلی (که طولانی تر و مفصل تر هست) نباشد.
یک نکته:
پارسال 6 مهر هرانده بودیم، باغ‌های هرانده پر بود از سیب های قرمز و هنوز برداشت نشده بودند. چقدر لذت بردیم از آنهمه قرمزی، زیبایی و طراوت باغ‌ها. امسال 12 مهر هرانده بودیم و هیچ خبری از آن سیب‌های قرمز و باغ‌های با طراوت نبود! به ندرت بعضی از باغ‌ها و یا درختان سیب داشتند. ظاهرا یک یا دو هفته دیر رسیده بودیم.
نکته اینکه اگر به هرانده می‌روید، زمان اجرای برنامه خیلی مهم است. هرانده و مسیر غار بورنیک همیشه زیباست. اما این کجا و آن کجا!
——————————————————————————–
غار بورنیک؛ سفر به اعماق زمین!
سال از نیمه تابستان که می‌گذرد، بیشتر مسیرهای گردشگری اطراف تهران رفته رفته به خشکی گراییده، طراوت و سرسبزی بهار و یا اوایل تابستان را ندارد. این موقع از سال (مهرماه)، پاییز هزار رنگ هنوز تمام زیبایی‌هایش را بر چهره طبیعت رنگ‌آمیزی نکرده و هنوز فصل گشت و گذار‌های پاییزی آنچنان که باید و شاید فرا نرسیده. پس برای یک گشت و گذار فرح بخش و به یاد ماندنی کجا باید رفت؟ پیشنهاد ما به شما این است که بار سفر را بسته و کمی از شهر تهران و محدوده آن دور شوید. کمی آن‌طرف‌تر در منتهی‌الیه شمال شرق استان تهران، شهری سرسبز و خوش آب و هوا با دره‌ها و رودخانه‌های پرآب و باغ‌هایی که گویی در این فصل هنوز طراوت بهار را دارد، انتظار شما را می‌کشد: شهر فیروزکوه. جاذبه‌های طبیعی شهرستان فیروزکوه، این منطقه را در زمره مناطق خوش آب و هوای استان تهران قرار داده که به خصوص در فصل‌های گرم و خشک، پذیرای گردشگران علاقمند از استان تهران و سایر شهرهای کشور ست.
گوش کن، جاده صدا می‌زند از دور قدم‌های تو را
چشم تو زینت تاریکی نیست
پلک‌ها را بتکان، کفش به پا کن، و بیا…
بیا تا جایی که پر ماه به انگشت تو هشدار دهد…
روستای هرانده از توابع بخش مرکزی شهرستان فیروز کوه، در فاصله 12 کیلومتری جنوب غربی فیروز کوه و 120 کیلومتری شمال شرق تهران واقع شده است. این منطقه با باغ‌های سرسبز، رودخانه و نهرهای پرآب و چشم‌اندازهایی بی نظیر از کوه و دشت دارای جاذبه‌های بسیاری از منظر گردشگری است. به‌جز غار بورنیک که معروف‌ترین جاذبه گردشگری هرانده است، از دیگر دیدنی‌های این روستا می‌توان به دشت بورنیک با پوشش گیاهی متنوع، مزارع و باغ‌های وسیع در امتداد رودخانه، بقعه تاریخی امامزاده یحیی، باغ‌های پرورش گل داوودی و … نام برد. ارتفاع این روستا از سطح دریا حدود 1800 متر و آب هوای آن در زمستان سرد و در تابستان مطبوع و دل‌پذیر است. جمعیت حال حاضر هرانده بنا بر گفته دهیار محترم روستا، 148 خانوار است. گویش مردم روستا به زبان مازندرانی است که اصطلاحاً به آن گیلکی می‌گویند. مهرماه، یعنی فصل به بار نشستن سیب‌های قرمز در باغ‌های منطقه، بهترین زمان برای بازدید از غار بورنیک و گشت و گذار در طبیعت زیبای روستای هرانده است.
غار بورنیک
غار بورنیک در جنوب شرقی روستای هرانده و در ارتفاعات مشرف به دره بورنیک واقع است. ارتفاع این غار از سطح دریا حدود 2 هزار متر و اختلاف ارتفاع آن با دشت بورنیک حدود 100 متر است. نام غار از دو کلمه «بور» و «نیک» تشکیل شده است. بور، تغییر یافته کلمه بار، به معنای ساحل، کنار و جای امن است و بورنیک در اینجا محل امن و خوب معنی می‌دهد. به دلیل موقعیت خاص و نهان بودن دهانه غار از دید، این غار محل امنی برای زندگی و پناه گرفتن در دوره غار نشینی بوده است. دهانه غار بسیار بزرگ و تقریباً به شکل یک مثلث سه ضلعی است. عرض دهانه حدود 20 متر، ارتفاع آن حدود 8 متر و طول شعبه اصلی غار حدود 500 متر است. ساختار داخل غار به صورت سنگی و آهکی بوده و از سه تالار عظیم تاقدیسی تشکیل شده است. تالار نخست، سکونتگاه اصلی غار بوده و وجود آثاری مانند سفال‌های شکسته از دوره‌های تاریخی مختلف در آن، نشان دهنده آن است که از مراکز اصلی زیست انسان‌های غارنشین به بعد بوده است.
وجود تخته سنگهای عظیم در کف تالارهای نخست و سوم غار -که روی بعضی از آنها پوشیده از لایههای خاک رُس مرطوب و لغزنده و سطح اکثر آنها پوشیده از چکیدههای نخودی و میخ مانند (استالاگمیت) است- از ویژگیهای غار بورنیک است و در سایر غارهای ایران چنین وضعیتی کمتر دیده میشود. وجود دیوارهای پوشیده از چکندههای گل کلمی و نخودی سفید و صورتی رنگ (استالاکتیت)، زیبایی خاصی به غار بخشیده است. با ورود به دهانه غار از همان ابتدا با شیب نسبتاً تندی به سمت پایین هدایت می‌شوید… تجربه یک سفر به اعماق زمین!
برای قرار گرفتن در مسیر غار بورنیک، وقتی وارد روستا شدید به چهار راهی می‌رسید که مسیر غار از سمت راست چهار راه است. با حدود یک تا 1.5 ساعت پیاده‌روی در مسیر زیبایی که از کنار باغ‌های میوه، دشت‌های سرسبز و رودخانه پرآب نمرود می‌گذرد، در نهایت پس از پشت سر گذاردن یک شیب نسبتاً تند به دهانه غار بورنیک می‌رسید.
اگر مسافر هرانده شدید
* اگر قصد بازدید از غار بورنیک را دارید، حتی‌الامکان با گروه‌های طبیعت گردی و یا افراد با تجربه همراه شوید.
* در حال حاضر داخل روستا آبخوری و یا چشمه وجود ندارد. در طول مسیر غار نیز چشمه آب در دسترس نیست. پس آب خوردن به اندازه کافی برداشته و همراه خود داشته باشید.
* جهت ورود به غار حتماً لباس گرم، دستکش، چراغ پیشانی یا چراغ قوه و در صورت امکان کلاه ایمنی همراه داشته باشید. همراه داشتن یک جفت باتوم نیز در طول مسیر و داخل غار به شما کمک خواهد کرد.
* شکل گرفتن یک الی سه سانتی متر مکعب از استالاکتیت و استالاگمیت‌ها نیاز به حداقل 100 سال زمان دارد. لذا کوچک‌ترین صدمه شما به این چکنده و چکیدهها یعنی خراب کردن میراث آیندگان. توجه داشته باشید که دست زدن به نوک این چکنده و چکیدهها ممکن است که رشد آنها را متوقف کند! خصوصاً اگر دست‌ها آغشته به مواد شیمیایی از قبیل مواد بهداشتی و آرایشی باشند.
* بجز برخی نقاط، تقریباً در تمام طول مسیر از روستا تا غار، آنتن همراه اول برقرار است.
چطور به هرانده برویم
با خودروی شخصی: برای رسیدن به هرانده، باید بزرگراه شهید بابایی را به سمت شرق تا انتها رفته و وارد آزادراه جدید تهران-پردیس شوید. تقریباً در انتهای آزادراه، بعد از بومهن و قبل از رودهن وارد جاده فیروزکوه می‌شوید. 12 کیلومتر مانده به فیروزکوه، در سمت راست جاده، به تابلو و فرعی روستای هرانده می‌رسید. از سر جاده تا روستا کمتر از 1 کیلومتر راه در پیش دارید.
با خودروی عمومی: به ترمینال شرق رفته و سوار مینی‌بوس‌های فیروزکوه شوید. قبل از فیروزکوه، ورودی روستای هرانده پیاده شده و بقیه راه تا روستا را پیاده طی کنید.
————————————————————————
مطالب مرتبط در همین وبلاگ:
غار بورنیک ، گزارش ارسالی به روزنامه ایران ، مهر ماه ۱۳٩۱
————————————————–
(گزارش در حال تکمیل)
