غار الیاس تنگه

گزارش آبشار شاهاندشت و غار الیاس تنگه

Mazandaran – Shahandasht waterfall – Elyas cave

تاریخ اجرا: جمعه، 10شهریور 96
موقعیت جغرافیایی: مازندران، جاده هراز، روستای شاهاندشت
سرپرست برنامه: خانم الناز تبریزی

غار الیاس تنگه

گزارش برنامه:
ساعت 6 صبح از میدان آزادی حرکت کردیم به سمت جاده هراز حرکت کردیم. ساعت 9 به روستای شاهاندشت رسیدیم. ماشین ها در پارکینگ قبل از روستا پارک کرده و پس از صرف صبحانه و جمع کردن لوازم مورد نیاز، از داخل کوچه های روستا به سما آبشار شاهاندشت حرکت کردیم. پس از بازدید از آبشار شاهاندشت، کمی به عقب برگشته و از پاکوب سمت راست به سمت غار حرکت کردیم. پس از حدود نیم ساعت به بالای آبشار رسیدیم. جایی که قلعه ملک بهمن باشکوه تمام بر فراز صخره ها قرار دارد. قلعه ملک بهمن مربوط به دوره ساسانی بوده که اکنون فقط بقایای متروکه از آن به جا مانده است. با ادامه مسیر دره، ساعت 11:30 به امامزاده یا آرامگاه درویش الیاس رسیدیم. پس از قدری استراحت و ارائه رزومه دوستان و آشنایی اجمالی با غارها و نحوه پیمایش غار توسط سرپرست، به سمت دهانه غار حرکت کردیم. دهانه غار حدود 200 متر بالای امامزاده و در دل صخره ها جا گرفته است که تا جلوی آن نایستید دیده نمی شود. ساعت 13 وارد غار الیاس تنگه شدیم. دهانه غار بسیار بزرگ است اما دالان ورودی پس از چند متر حسابی باریک می شود که عبور از آن برای افرادی که کمی چاق باشند غیر ممکن و یا با زحمت فراوان همراه است. در هر حال با کمی زحمت و تلاش از دهانه های باریک غار رد شده و به تالار اصلی رسیدیم. حدود 2 ساعت داخل غار به گشت و گذار پرداختیم که بیشتر مسیر با نخ مشخص شده بود. ساعت 15:30 از غار خارج شدیم و به امامزاده برگشتیم. بعد از صرف ناهار، ساعت 17 حرکت کردیم و به محل پارک ماشینها برگشتیم ساعت 19 به سمت تهران حرکت کرده و تقریبا با احتساب ترافیک مسیر، ساعت 23 به تهران رسیدیم.
با توجه به آنچه که در غار مشاهده شد و بسیار تخریب شده بود هیچگونه اطلاعی از کروکی و نحوه دسترسی به غار ارائه نمی شود. توصیه می شود غار مورد نظر تنها با فردی آشنا به غارها و حفظ آنها پیمایش شود.
سپاس از دوستانی که همراه ما بودن.
———————————–

بیشتر بخوانید: فرحزاد به امامزاده داود - پاییزه

آدرس روستای شاهاندشت:

روستای شاهاندشت در مسیر جاده هراز به سمت آمل، در فاصله 100 کیلومتری تهران و 70 کیلومتر آمل قرار دارد. از تهران به سمت آمل، حدود 5 کیلومتر بعد از گزنک از پل روستای وانا در سمت راست جاده گذر کرده و دقیقا آنسوی پل، جاده آسفالته به طول حدود 2 کیلومتر شما را به روستای شاهاندشت می رساند.از روستا تا آبشار حدود 15 دقیقه پیاده روی در مسیر هموار و کم شیب در پیش دارید. از تهران تا روستای شاهاندشت بدون ترافیک حداکثر 2 ساعت راه است.

غار الیاس تنگه:

موقعیت:
غار الیاس تنگه در استان مازندران، در 85 کیلومتری شمال شرق تهران، 75 کیلومتری جنوب شهرستان آمل و در روستای ییلاقی شاهاندشت واقع شده است.

معرفی :
نام غار برگرفته از منطقه ای است که به لحاظ برخورداری از آرامگاهی با نام درویش الیاس، به همین نام خوانده می شود. کاربرد نام غار آس تنگه در محاورات مردم منطقه رایج می باشد. غار در دامنه جنوب غربی دره الیاس تنگه واقع شده است. رودخانه چلمه هراز در ژرفای منطقه جریان دارد. جنس سنگ های تشکیل دهنده کوه های این منطقه آهکی بوده و تعدادی غار کوچک در دیواره های دو طرف دره به وجود آمده اند.
فاصله بین روستای ییلاقی شاهاندشت تا دهانه غار یک راه خاکی مالرو در حدود 2 کیلومتر می باشد. در نزدیکی غار آرامگاه عارفی مربوط به دوره سربداران یعنی دوره درویش گرایان قرن هفتم قرار گرفته است که ساختمان آن در سال های اخیر توسط اهالی روستا بازسازی شده و محل مناسبی را برای استقرار کوهنوردانی که به قصد دیدن غار به منطقه عازم می شوند فراهم آورده است.

ساختمان غار:
غار الیاس تنگه در ارتفاع 2200 متری از سطح دریا و در طول جغرافیایی 51 درجه و 21 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 35 درجه و 44 دقیقه شمالی واقع شده است. اختلاف ارتفاع دهانه غار و بستر رودخانه چلمه هراز در حدود 200 متر می باشد. دهانه بیرونی غار بسیار وسیع و قوسی شکل بوده و دارای عرضی در حدود 15 متر و ارتفاع بیش از 8 متر می باشد. هوای درون غار مرطوب و دارای خنکی مطلوبی است. دهانه اصلی ورود به غار به دلیل ریزش سنگ به صورت حفره کوچکی درآمده و ورود به غار از میان آن به سختی صورت می گیرد. غار از 5 نوع فضا تشکیل شده است: دهلیزها، دالان ها، تالارها، دخمه ها و مکان های ریزشی. پس از دهانه ورودی، دهلیز تنگ و باریکی به طول 30 متر قبل از دالان متصل به تالار اصلی قرار دارد. ریزش سنگ در گذشته موجب شده عبور از دهلیز به سختی و به طور خمیده میسر گردد. دالان متصل به دهلیز چندین متر طول دارد و به تالار اصلی غار باز می شود.
این تالار به ابعاد حدودی 15 در 20 متر و ارتفاع 30 متر است که سقف آن در گذشته ریزش کرده و تخته سنگ های بزرگ کف تالار حاصل این ریزش می باشد. بدنه غار در بخش میانی و انتهایی پوشیده از غار سنگ های نخودی و گل کلمی است که بر اثر لغزش قطره های آب محتوی بی کربنات کلسیم و فراهم شدن شرایط برای رسوب گذاری کربنات کلسیم پدید آمده اند.
دیوارها، سقف و کف غار از ستون، آبشار سنگها و چکنده ها و چکیده های بسیار زیبا تشکیل شده و جلوه خاصی به غار بخشیده اند، ولی متأسفانه تعداد زیادی از استالاگمیت ها و استالاکتیت ها توسط بازدیدکنندگان تخریب شده اند. همچنین در طول گذر از غار چندین چکنده (استالاکتیت) و چکیده (استالاگمیت) به طول بیش از 5/1 متر مشاهده می شود. در کف غار نیز چندین گودال آب مشاهده می شود که حاصل ریزش قطرات آب از سقف غار است.
طول غار از دهانه تا ابتدای دهلیز آخر که احتمالاً پایان غار نیز نمی باشد در حدود 300 متر است. بازدید از غار الیاس تنگه نیازمند وسایل فنی و نیز مهارت است، چرا که در این غار گاهی می بایست به حالت خزیده و با دست به دست دادن وسایل از دهلیزهای تنگ عبور کرد. به علت شرایط جغرافیایی منطقه بهترین زمان بازدید از غار فصل بهار و تابستان می باشد. ارزش های زمین شناسی غار و برخورداری از چکنده ها، چکیده ها، آبشار سنگ ها و ستون های بسیار زیبا در غار زمینه را جهت انجام فعالیت های حفاظتی، علمی، پژوهشی و گردشگری فراهم آورده است.

بیشتر بخوانید: تنگه دار نوشهر

جاذبه های گردشگری مسیر دسترسی به غار :
1- قلعه ملک بهمن: عظیم ترین و عجیب ترین بنای تاریخی لاریجان است. تاریخ بنای قلعه مربوط به دوره ساسانیان بوده و آخرین دودمانی که بر این قلعه و اطراف آن حکومت کردند از خانواده ژاماسبیان بودند. بنای قلعه بر روی تخته سنگی به ارتفاع 220 متر بالاتر از اراضی روستای شاهاندشت ساخته شده است. این قلعه توسط شاه عباس کبیر محاصره و تخریب شد.
2- آبشار شاهاندشت: این آبشار در مجاورت قلعه ملک بهمن واقع شده و دارای ارتفاع بیش از 100 متر از محل ریزشگاه اول می باشد و همین امر باعث گردیده که از نقاط دیدنی منطقه لاریجان محسوب شده و همه ساله تعداد زیادی توریست داخلی و خارجی را به خود جلب نماید. آبشار شاهاندشت بلندترین آبشار استان مازندران و دومین آبشار بلند ایران از نظر ارتفاع و به عنوان یک اثر ملی در فهرست آثار طبیعی ملی به ثبت رسیده است.
3- آرامگاه درویش الیاس: آرامگاه عارفی از گزنک مربوط به دوره سربداران یعنی دوره درویش گرایان قرن هفتم.

تصاویر برنامه: