قله آهار بشم

گزارش صعود به قله آهار بشم (Ahar Bashm)

تاریخ اجرا: جمعه 94.11.02
موقعیت جغرافیایی: استان تهران، شمیرانات، روستای آهار
ارتفاع قله آهار بشم: 3130 متر

ارتفاع مبدا صعود: 2100 متر (میدان آهار)
مسافت تا قله: 9 کیلومتر
کل مسافت پیموده شده: 17.5 کیلومتر
مدت زمان صعود: 7 ساعت
کل زمان برنامه: 12 ساعت (از ساعت 6.5 صبح تا 6.15 عصر)*
تعداد نفرات شرکت کننده: 7 نفر
سطح برنامه: کوهنوردی متوسط
گام گروه: متوسط رو به کند
تجهیزات موردنیاز: تجهیزات و لوازم یک صعود زمستانی نرمال.

*: صبحانه در امامزاده شکرآب و ناهار در برگشت، پای ماشین صرف شد.

نفرات شرکت کننده: (7 نفر)
نیما اسماعیلی، رضا حبیبی، مسعود کریمخانی، محسن کرمی، آقا افشین (مهمان)، آقا داود (مهمان) و خانم نسترن سعادتی

 

مسیر پیموده شده در گوگل ارث (رنگ آبی):

(برای مشاهده تصویر در سایز واقعی بر روی آن کلیک نمایید)

+ دانلود فایل جی پی اس قله آهار بشم (wikiloc)

———————————————————

گزارش ارسالی برای مجله جهانگردان، شماره 68 – اسفند 94

(استفاده از مطلب فقط با ذکر منبع بلامانع است)

—————————————————————–

موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی قله⁽¹⁾:

قله آهاربَشم به ارتفاع 3130 متر، از قله‌های رشته‌کوه‌های البرز مرکزی، در استان تهران و شهرستان شمیرانات واقع است. این قله از شرق با روستای آهار و از غرب با روستای شهرستانک همجوار بوده و بر روی خط‌الراسی قرار دارد که از جنوب  به خط الراس توچال و از شمال به گردنه آهاربشم و قله قلعه دختر منتهی می‌شود. برای صعود به این قله باید از طریق جاده فشم به شهر اوشان و سپس روستای آهار رفته و مسیر شکرآب را در پیش بگیرید.

 مسیرهای صعود:

1-       یال شرقی: روستای آهار، شکرآب

2-       یال غربی: روستای شهرستانک

3-       یال شمالی: روستای آهار، گردنه آهاربشم

در بین مسیرهای فوق، مسیر اول، نرمال ترین و بهترین مسیر از حیث جذابیت‌های کوهنوردی است.

 روستای آهار:

روستای آهار واقع در 30 کیلومتری شمال شرق تهران، یکی از روستاهای سرسبز و زیبای بخش رودبار قصران است. این روستا در محل تلاقی دو تنگه است که در هرکدام رودخانه‌ای جاری است. یکی از این تنگه‌ها از سمت شمال غرب به ده تنگه و گردنه زرگاه و دیگری از سمت جنوب غرب به آبشار شکرآب و قله توچال و مرز شهرستانک منتهی می شود. روستای آهار از روستاهای آباد و پر رونق منطقه بوده و طبیعت آن در دو فصل بهار  و پاییز بسیار زیبا و دیدنی است. این روستا از نظر موقعیت جغرافیایی در آخرین بخش غربی رودبار قصران قرار گرفته و جاده آن بن‌بست است و به همین دلیل دارای طبیعتی بکر و دلنشین است. در اطراف این روستا دو منطقه مناسب برای طبیعت‌گردی یک‌روزه با چند ساعت پیاده‌روی وجود دارد که هر دو به آبشاری زیبا ختم می‌شوند: 1- ده تنگه 2- شکرآب

شکرآب و آبشار زیبای آن: شکرآب باغستانی است ییلاقی و باصفا در غرب دره آهار و بر فراز ارتفاعی نه‌چندان بلند که اطراف آن را جوی‌های زلال آب احاطه کرده است. مرقد دو امامزاده بزرگوار به نام‌های سید زاهد(ع) و سید طاهر(ع) نیز در همین مکان قرار دارد. آبشار معروف شکرآب نیز در فاصله کوتاهی از امامزاده  و در غرب آن واقع است. آبشار شکرآب دائمی بوده و در تمام فصول سال دارای آب فراوان است. آین آبشار با ارتفاع تقریبی حداکثر 20 متر از فراز صخره‌ای به پایین سرازیر می‌شود. برای رسیدن به شکرآب باید حدود 1.5 تا 2 ساعت از آهار پیاده‌روی کنید.

آدرس روستای آهار: کیلومتر 12 جاده فشم (4 کیلومتر مانده به میدان فشم) با رسیدن به میدان امام علی به چپ پیچیده و وارد اوشان می‌شوید. جاده آسفالت را 10 کیلومتر دیگر می رانید تا در انتهای مسیر به روستای آهار برسید.

 راهنمای صعود به قله:

1-       از روستای آهار به شکرآب می‌روید.

2-       از امامزاده مسیر آبشار را در پیش گرفته و دقیقا پشت امامزاده دوراهی را به راست پیچیده و از مسیر آبشار جدا می‌شوید.

3-       پاکوبی را که در آن قرارگرفته‌اید حدود 20 دقیقه ادامه داده و کمی قبل از اینکه به انتهای باغ‌ها و آخرین کلبه‌ها برسید، به سمت راست تغییر جهت داده، از عرض رودخانه عبور کرده و از دامنه پرشیب به سمت بالای یال ارتفاع می‌گیرید.

4-       از روی یال به چپ پیچیده و خود را خط الراس اصلی می‌رسانید. خط‌الراسی که از جنوب به توچال و از سمت شمال به قله‌های آهاربشم و قلعه دختر منتهی می شود.

5-       خط الراس را به سمت شمال (راست) ادامه می‌دهید تا پس از پشت سر گذاردن دو قله فرعی در نهایت به قله آهاربشم برسید.

بقیه در ادامه مطلب

 شرح برنامه:

صعود:

با توجه به برنامه‌های اجراشده قبلی و شناخت نسبی که از منطقه وجود داشت، قله آهاربشم به‌عنوان قله هدف برای برنامه آخر هفته انتخاب شد. همانطور که انتظار می‌رفت (با توجه گمنام بودن این قله) جستجو در اینترنت برای یافتن گزارش برنامه و اطلاعات مسیرِ صعود بی فایده بود بنابراین خود دست به کار شده، موقعیت قله را در نرم افزار گوگل ارث (Google Earth) بررسی کرده و بهترین مسیر صعود را که می‌شد متصور شد، ترسیم نموده و پس‌ازآن به جی پی اس انتقال دادم. برنامه را به اطلاع دوستان و همنوردان رسانده و منتظر روز جمعه برای اجرای برنامه شدیم.

صبح جمعه، 2 بهمن ماه 1394، طبق قرار قبلی 7 نفر از اعضای گروه،‌ ساعت 5:30 صبح در گردنه قوچک گرد هم آمده و با دو ماشین، مسیر روستای آهار را در پیش گرفتیم. ساعت 6:30 صبح، پس از پارک ماشین‌ها در اطراف میدان آهار پیاده‌روی به سمت امامزاده شکرآب را در گرگ‌ومیش هوا آغاز نمودیم. جی پی اس ارتفاع 2100 متر را برای روستای آهار نشان می‌داد. بعد از میدان، با عبور از روی پل، مسیر مستقیم را به سمت داخل روستا و شکرآب در پیش گرفتیم. با توجه به گرمای چند روز گذشته در شهر تهران، ما انتظار یک صبح معتدل و نه‌چندان سرد را داشتیم اما بر خلاف تصور، کوچه های روستا پوشیده از برف و یخ بوده و هوا تا حدودی سرد و غافل گیر کننده بود. در این صبح سرد زمستانی آنچان سکوتی بر روستا حاکم بود که گویی در اینجا کسی زندگی نمی کند! پس از چند دقیقه از کوچه های روستا خارج شده و در مسیر باغ‌ها قرار گرفتیم. تلالو خورشید، کوچه‌باغ‌های سفید پوش و کوه‌های پوشیده از برف در دور دست، همه و همه جلوه‌های زیبایی از طبیعت بودند که نوید از یک روز زیبای زمستانی در هوای پاک کوهستان را می‌داد. پس از پشت سر گذاشتن نیمی از راه به یک دوراهی رسیدیم که از سمت راست، مسیر پرشیب را در پیش گرفتیم. کمی بالاتر به اولین و تنها چشمه مسیر قبل از امامزاده رسیدیم که از لوله جاری بود. از اینجا به بعد راه باریک می‌شد که با توجه به برف و یخی که سطح راه را پوشانده بود، دقت بیشتری را در حرکت می‌طلبید. با ادامه راه ساعت 8:00 صبح پس از 1.5 ساعت پیاده‌روی مداوم به امامزاده شکرآب در ارتفاع 2400 متر رسیدیم.

در این روز و با توجه به حرکت زود هنگام ما، به طور کل امامزاده و مسیر منتهی به آن خلوت بود و قبل از ما فقط یک گروه دیگر به امامزاده رسیده بودند. قهوه‌خانه‌ای در داخل امامزاده قرار دارد که باز بوده و در صورت نیاز می‌شد چای و صبحانه گرم را از آن تهیه نمود. این قهوه‌خانه در فصول گرم سال هر روزه و در زمستان فقط آخر هفته‌ها باز است. داخل محوطه امامزاده نیز اتاق‌هایی دارد که در بهار و تابستان (از اواسط اردیبهشت به بعد) به زائرین و گردشگران اجاره داده می‌شود. اجاره هر اتاق برای یک شب بین 40 تا 50 هزار تومان در تابستان 94 بوده است. بجز اتاق، چادر نیز در اینجا اجاره داده  می شود.

صبحانه را در گوشه‌ای از امامزاده صرف کرده و ساعت 8:45 مسیر آبشار را در پیش گرفتیم که به خاطر سرمای هوا، درنگ و نشستن چندان جایز نبود. از درب امامزاده خارج شده، به چپ پیچیده و 50 متر جلوتر، سه‌راهی را به راست پیچیده و باز هم حدود 50 متر جلوتر از مسیر آبشار خارج شده و وارد پاکوب سمت راست شدیم. حدود 20 دقیقه در این مسیر حرکت کردیم و من از دور یال‌های مقابل را رصد می‌کردم که کدام یال مناسب صعود است و از کدام مسیر می‌شود به روی خط الراس رسید. پیش‌بینی من برای صعود به روی خط الراس، عبور از روی یکی از یال‌های انتهای دره بود اما در اینجا مشاهده می‌شد که یال مورد نظر شیب زیادی داشته و غیر قابل عبور می‌باشد. یال‌های مجاور نیز همگی پرشیب بوده و پوشیده از برف بود. با بررسی کل مسیرها و با همفکری دوستان تصمیم بر این شد که دامنه پرشیب سمت راستمان را صعود کرده و خود را به بالای یال برسانیم. مسیر پیش رو دارای شیب زیادی بوده و بدون پاکوب بود اما غیر قابل عبور نیز نمی نمود. ارتفاع کم کرده و با عبور از عرض رودخانه از روی دامنه با حرکت زیگزاگ به سمت بالا ارتفاع گرفتیم. در اینجا مسیر بدون برف و پوشیده از سنگ و سنگریزه بود که حرکت را با کندی و مشکل مواجه می‌نمود. پس از حدود یک ساعت به سنگ جالبی رسیدیم که از دور شکل یک خرس قطبی نشسته بر روی بلندی را تداعی می‌نمود. کمی بالاتر از سنگ استراحتی کرده و به سمت بالای یال ادامه مسیر دادیم. ساعت 11:15 به بالای یال رسیدیم. در اینجا مناظر زیبایی از کوهها و قله‌های اطراف در معرض دیدمان قرار گرفت: از سمت شمال قله قلعه دختر و در ادامه قله سی چال، قله کلون بستک و خط الراس سرکچال‌ها. از سمت غرب قله‌های کهار و ناز و هفت‌خوانی در دوردست خودنمایی می‌کردند. نوک قله دماوند در جهت شرق دیده می‌شد و پشت سرمان یعنی در جهت جنوب دشت سکوت و بالای آن قله‌های شاه‌نشین و قزقانچال و توچال در فاصله‌ای نزدیک از ما قرار داشتند که سرتاسر سفید پوش بودند.

از روی یال به سمت چپ پیچیده و مسیر خط الراس را در پیش گرفتیم. سمت جنوبی یال برف نداشت و بنابراین تا خط الراس برف‌کوبی چندانی نداشتیم مگر در چند دقیقه پایانی منتهی به خط الراس که آن‌هم مشکل چندانی نداشت. با قرار گرفتن بر روی خط الراس چشم انداز زیبایی از روستای شهرستانک در جهت غرب در معرض دیدمان قرار گرفت. کاخ ناصری از اینجا دیده نمی‌شد اما دشت مخمل در بالای آن به‌خوبی دیده می‌شد که با تعریف‌هایی که دوستان از این دشت و سرسبزی و طراوت آن در فصل بهار کردند، تصمیم گرفتیم که حتما در فصل بهار یک برنامه دیگر در این منطقه برای تماشای این دشت و سایر زیبایی‌های منطقه اجرا کنیم.

پس از استراحتی کوتاه و ته‌بندی مختصر، مسیر خط الراس را به سمت قله در پیش گرفتیم. خوشبختانه جبهه غربی خط الراس برخلاف جبهه شرقی، بدون برف بوده و حرکت با سرعت خوبی به سمت قله ادامه یافت. حرکت بر روی خط الراس تا قله حدود 45 دقیقه زمان برد و تیم هفت نفره ما درنهایت ساعت 13:45 پس از حدود 7 ساعت تلاش، بر روی قله آهاربشم بودیم در حالی که هوا آبی و آفتابی و بی نهایت عالی بوده و باد ملایمی هم در حال وزیدن بود.

قرار گرفتن در این زمان و مکان از جهان هستی و تماشای آن‌همه زیبایی و شکوه از فراز قله آهاربشم، سعادتی بود بس عظیم و نعمتی که از طرف خداوند متعال شامل حال همه ما شده بود، پس شکر خدای را بجا آورده و سرمست و شادمان یکدیگر را در آغوش گرفته و تبریک گفتیم…

در آغاز
هیچ نبود
کلمه بود و آن کلمه خدا بود.
عظمت همواره در جستجوی چشمی است که او را ببیند
و خوبی همواره در انتظار خردی است که او را بشناسد
و زیبایی همواره تشنه دلی که به او عشق ورزد…⁽²⁾

فرود:

پس از استراحت حدود یک‌ساعته بر روی قله به‌صرف نسکافه داغ و گرفتن عکس‌های یادگاری، ساعت 14:40 مسیر فرود را از یال شمالی در پیش گرفتیم. قله قلعه دختر و بقایای قلعه تاریخی بر فراز آن با فاصله نه‌چندان زیادی از ما در جهت شمال (آن‌سوی گردنه آهار بشم) به‌خوبی دیده می‌شد و ما در این اندیشه که این قلعه در این موقعیت جغرافیایی خاص و آن ارتفاع (3230 متر)، سازندگان آن واقعا چه همتی داشته اند و چه پشتکاری که دست به چنین کارهای خارق‌العاده‌ای می‌زدند! اولین چیزی که به ذهن من رسید این بود که ساکنان و نگهبانان قلعه زمستان‌های سرد را چگونه سر می‌کردند و چقدر هیزم و آذوقه باید از پایین به داخل قلعه می‌بردند که کفاف روزهای سرد و سخت زمستان را بدهد!؟ با توجه به اینکه قلعه با باغات پایین حداقل 500 متر اختلاف ارتفاع داشته و راه دسترسی به آن نیز پرشیب است. این بنا که از آن با نام آتشکده قصران نیز یاد می‌شود متعلق به دوره ساسانی بوده و در تاریخ آمده است که به فرمان اردشیر و به نام ناهید ایزد، دختر زرتشتی بناشده است.

با ادامه مسیر از روی یال، ساعت 15:20 به گردنه آهاربشم در ارتفاع 2830 متر رسیدیم که جاده آهار به شهرستانک از آن می‌گذرد. گفته می‌شود که ناصرالدین‌شاه در ایام تابستان که هوای تهران گرم بوده، از طریق جاده کالسکه‌رو در دوآب و گردنه آهار –که به جاده شاهی معروف است- به شهرستانک و کاخ ناصری نقل مکان می‌کرده است. طبق بررسی و مسافت سنجی که از قبل در گوگل ارث داشتم طول این جاده از گردنه تا آهار حدود 8 کیلومتر است پس راه زیادی در پیش داشتیم که باید عجله کرده تا ترجیحاً قبل از تاریکی هوا به روستا برسیم. بااینکه جاده در دامنه جنوبی قرار داشت اما تمام طول آن پوشیده از برف بود که بعضا بخاطر شل بودن برف و گلی بودن حاشیه جاده، کمی حرکت را با مشکل مواجه می‌کرد اما در کل مشکل خاصی نبوده و مسیر جاده را که شیب ملایمی داشت به سمت آهار ادامه دادیم. پیاده‌روی در یک عصر زمستانی با هوای عالی و در این جاده پوشیده از برف خالی از لطف نبود و ما هم نهایت استفاده را از مسیر و فضای موجود بردیم. در نهایت ساعت 18:00 به اولین کوچه های روستا رسیدیم و سگ‌های روستا که با سروصدا به پیشواز ما آمدند! در حالی که هوا تاریک شده و چراغ‌های کوچه ها و خانه‌ها روشن شده بودند. عبور از کوچه های تودرتو از بالای روستا کمی گیج کننده بود اما نه آنقدر که گم شویم! و در نهایت ساعت 18:15 همگی به سلامت و در نهایت انرژی و شادابی به محل پارک خودروهایمان رسیدیم و پایان صعودی دیگر که در کنار دوستان خوب و به لطف خداوند اجرا شد.

 منابع آب در مسیر:

1-       شیر آب‌های داخل روستا (جنب حسینیه و …)

2-       چشمه نیمه‌راه قبل از امامزاده

3-       شیر آب داخل محوطه امامزاده

4-       لوله آب کنار جاده شاهی، نزدیک روستا در مسیر برگشت

 آنتن دهی مسیر:

روستای آهار و روی قله آهاربشم آنتن همراه اول به‌خوبی برقرار بود اما امامزاده و برخی نقاط دیگر که چک کردیم آنتن نداشت.

 محل‌های مناسب کمپینگ:

1-       امامزاده شکرآب

2-       قبل از گردنه آهاربشم در مسیر فرود

 نکات و توصیه‌ها:

1-       به نظر می‌رسد که مسیر صعود ما برای صعود در سایر فصول هم مناسب باشد هرچند که با توجه به عدم وجود برف بر روی یال‌ها در فصول گرم سال، از یکی از یال‌های شرقی-غربی نیز می توان برای جدا شدن از دره و رسیدن به روی خط الراس استفاده کرد.

2-       دانلود فایل جی پی اس مسیر: http://koohestan-n.persianblog.ir/post/188/

———————————————————

 پاورقی:

1)      توپوگرافی (topography): از نظر لغوی، به معنی پستی و بلندی است و نقشه توپوگرافی، نقشه‌ای است که برای نمایاندن ویژگی‌های فیزیکی سطح زمین به کار می‌رود.

2)      بخشی از متن بلند «سرود آفرینش» /  هبوط در کویر / دکتر شریعتی

———————————————————————-

مطالب مرتبط:

قله آهنگرک از آهار

قله استرچال از آهار

آهار به ده تنگه

---

تصاویر برنامه:
کوچه باغ های برفی در مسیر شکرآب:

 

امامزاده شکرآب:

 

پشت امامزاده به سمت آبشار:

 

یال پر شیب در سمت راست تصویر، جایی که از مسیر دره و باغ ها جدا شده و ارتفاع گرفتیم:

 

سنگی که ما اسم “سنگ خرس” روی آن گذاشتیم:

 

سنگ خرس و ارتفاعات خط الراس توچال در پشت سر آن:

 

روی خط الراس:

 

قله آهاربشم:

 

فرود:

 

در این تصویر، جاده شاهی (جاده آهار به شهرستانک) از دور نمایان است:

 

روستای آهار در یک غروب زمستانی:

پایان