جرزی کوکوشکا، نابغه کوهنوردی جهان
جرزی کوکوشکا (یا جرزی کاکوشکا یا یرزی کوکوچکا) (۲۴مارس ۱۹۴۸- ۲۴ اکتبر ۱۹۸۹) نام کوهنورد کوهستانهای آلپ و ارتفاعات بلند بود. او در شهر کات ویک در لهستان متولد گردید. در ۱۸ سپتامبر ۱۹۸۷ او دومین انسانی شد که بعد از رینهولد مسنر موفق به صعود ۱۴ قله هشت هزارمتری در جهان شد. بسیاری او را یکی از بهترین کوهنوردان ارتفاع در تاریخ میدانند.
جرزی کوکوشکا (یورک کوکوشکا) ، 1948-1989 – (Jerzy Kukuczka) – لهستان
نفرین بر طناب 6 میلی متری مستعمل ژاپنی ها!
طنابی که رشته زندگی بزرگترین کوهنورد دوران را از هم گسیخت! واقعا اگر زنده بود چه کوه و صخره ای بود که در زیر گام های استوارش سر تعظیم فرود نمی آورد؟ کدام کوه بود که نام غیر قابل صعود بر رویش می ماند؟ متاسفانه فقط با یک اتفاق ساده اکنون در میان ما نیست.
سال ها از آن روز شوم می گذرد ولی هیچ کوهنوردی حتی به نزدیکی افتخارات او هم نرسیده است! فتح 14 قله هشت هزاری با آن امکانات و ابزار بی کیفیت و نا کافی با بودجه های صعود هایی که از کار رنگ آمیزی دودکش ها کارخانه ها و با آن مشکلات به دست می آورد. صعود 9 هشت هزاری از مسیر جدید و 4 صعود زمستانی که همگی برای اولین بار بود، نشان از قدرت بدنی اعجاب آور و تخصص ذاتی این ابرکوهنورد داشته است. مردی که در هیچ صعودی شکست نمی خورد! مردی که مسیر صعودش در K2 سخت ترین کوه دنیا تعجب هر بیننده را بر می انگیزد. صعودی که با سنگ نوردی در ارتفاع بالای 8400 متر و بدون اکسیزن به نام مسیر خودکشی توسط رینهولد مسنر نامیده شد. فتح هشت هزاری ها کمتر از 8 سال با چنین سبک صعود هایی، رکوردی است که بی شک هیچ کوهنوردی به آن نزدیک هم نخواهد شد. او تمام صعودهایش را به جز اورست بدون اکسیژن صعود کرد. توانایی های خارق العاده او هنوز برای همه قابل تامل است.
اگر کوهنوردی را سخت ترین ورزش دنیا بدانیم قطعا او برترین ورزشکار دوران بوده. حیف و صد حیف که او دیگر در میان ما نیست. مردی که خارج از کوهستان نیز در اخلاق و منش یگانه بود. دوستانش از او به عنوان مردی مهربان و جوانمرد یاد می کنند. جرزی کوکوشکا که دوستانش به او یورک می گفتند به سختی هزینه های صعودش را تهیه می کرد و اگر از حمایت و پشتیبانان مالی که امروزه وجود دارند بهره مند بود و تجهیزات فعلی در اختیارش بود شاید صعودهایش زمان بسیار کمتری از هشت سال هم می برد.
دیواره جنوبی لوتسه باید به خاطر نگه داشتن چنین مردی در بین سنگ های سردش به خود ببالد.
به هر حال اکنون او در میان ما نیست ولی این کمترین حق اوست که گمنام نماند. این حق اوست و همه کوهنوردانی که به سختی و با مشکلات مالی، راهی هیمالیا می شوند، باید کلاه احترام از سر برداریم. کوکوشکا استوار بود و محکم. فقط کوه کانچن چونگا بود که اشک های این قهرمان را دید و آن هم به هنگام دفن هم نوردش در میان صخره های سخت و سرد.
صداقت رینهولد مسنر قابل ستایش است هنگامی که به کوکوشکا گفت:
“اگرچه من اولین فاتح هشت هزاری ها هستم ولی تو بهترین آنهایی”.
فقط هیمالیا نوردان هستند که در سخت ترین شرایط صعود هایشان، زحماتی که قهرمانان گذشته در فتح قلل کشیده اند را درک می کنند. درود بر لهستان و کوهنورد نامی اش جرزی کوکوشکای بزرگ.
بقیه در ادامه مطلب
Jerzy Kukuczka, Artur Hajzer, Carlos Carsolio pod Manaslu:
تاریخ کوهنوردی در هیمالایا بعد از پایان صعود هر 14 قله هشت هزار متری تا فرایند رویکرد امروزی و عام برای صعود به قلل آن دارای برگ هایی درخشان و تابناک است. در این دوره که تقریبا از سال 1960 آغاز گردید و تا 1990 ادامه یافت کوهنودانی که پا به هیمالایا می گذاشتند دنیای سفید کوه های بلند را به گونه ای دیگر کشف کردند. آن ها نه بدنبال افتخار اولین صعود بودند و نه مانند امروز در گیر و دار صعود هایی مشخص با راهنما و شرپا. آنان گام به گام به دنبال صعود ستیغ ها و سختون های عظیم هشت هزار متری از راه هایی نو و مسیرهایی دشوار بودند. صرف کوهنوردی و بودن در کوه برای آن آدم های کوه ملاک اصلی بودنشان در آن دنیای سفید و سرد بود.
نام هایی نظیر جرزی کوکوشکا – ویوتک کورتیکا – رینهولد مسنر – ادوارد لورتان – هانس کامر لندر – داگ اسکات – مارسل رودی و … همه بزرگان هیمالایا با گنجینه ای از شاهکارها .
هر یک از این افراد به تبیین آن چیزی کوشیدند که امروزه آنرا به نام آلپینیزم در هیمالایا می شناسیم .هر یک از این اسامی درخشش خاص خود را دارد. اما جرزی کوکوشکا کوهنورد فقید لهستانی، دومین فاتح تمام هشت هزار متری ها براحتی و بناحق بسیار گمنام باقی مانده است.
کوکوشکا در سال 1948 در لهستان بدنیا آمد و در سال 1989 در ارتفاع 8200 متری دیواره جنوبی لوتسه برای همیشه در کوهی که دوستش داشت آرام گرفت. او طی 8 سال موفق به صعود تمام قلل بالای هشت هزار متری شد (کاری که برای مسنر بیش از 16 سال زمان برد.) تمام صعود ها (به غیر از قله لوتسه) یا در زمستان بود یا از مسیری نو و یا بصورت انفرادی.
بسیاری بر این باورند که اگر کمی خوش شانس تر بود حتی زودتر از مسنر موفق به انجام این صعود ها می شود. ولی جرزی همواره از اینکه او را درگیر مسابقه صعود با مسنر قلمداد کنند رویگردان بود. او می گفت:
“من کوه ها برای بخاطر خودشان صعود می کنم نه بخاطر هیچ چیز دیگر”.
کشور لهستان در زمان او دارای رژیمی کمونیستی با مسائل خاص بود. اینکه چگونه او توانست هزینه این صعود ها را بدون هیچ گونه کمک گیری از کمپانی های و کارخانجات جمع آوری کند نشان از اراده سخت او دارد. او هنگامیکه که به کشورش برمی گشت ضمن زندگی با همسر و دو پسرش با کار در ارتفاع و همچنین کار در رشته تحصیلی دانشگاهی خود پول پس انداز می کرد و باز راهی آن دیار دور می شد.
دوستانش از او به عنوان مردی مهربان پرکار و بسیار قوی نام می برند. مردی ساکت که همواره آماده کمک به دیگران بود. توانایی غریب او در پیمایش کوه ها و مسیرهای فنی اعجاب آور بود. صعود او بر روی K2 از مسیری که امروزه بنام مسیر کوکوشکا شهرت یافته یکی از غریب ترین سنگنورد های انجام شده در ارتفاع بالای 8400 متری است. مسیری با درجه سختی 5.11 ، بدون اکسیژن و در K2.
بعد از اتمام صعود های او بر روی هشت هزار متری ها او باز به هیمالایا بازگشت. هدف او قله لوتسه بود. تنها قله ای که از مسیر عادی صعود کرده بود و راه انتخابی او دیواره جنوبی این کوه بود. دیواره ای که مسنر صعود آن را میراث کوهنوردان قرن 21 خوانده بود! او و هم طنابش تا ارتفاع 8200 متری و تقریبا تا انتهای دیواره صعود می کنند. در آخرین طول های مسیر کوکوشکا پاندول می شود. کارگاه سقوط او را تاب می آورد اما طناب پاره می شود!! طنابی دست دوم که از یک تیم ژاپنی در نپال خریداری کرده بود …
برگرفته از وبلاگ شخصی آقای “محمد حسین فرزان فر” – با ویرایش
—————————————————————————–
کوکوشکا به همراه همسر و دو فرزندش:
کوکوشکا، 8 هزار متریها:
1979 – لوتسه (نپال) 8516 متر، جبهه غربی
1980 – اورست (نپال) 8848 متر، برج جنوبی، مسیر جدید
1981 – ماکالو (نپال) 8481 متر، مسیر جدید، به روش آلپی، یال شمال غربی، صعود انفرادی
1982 – برودپیک (چین) 8051 متر، صعود به سبک آلپی، غربی
1983 – گاشربرومII (پاکستان) 8035 متر، آلپی،جنوبشرقی
1983 – گاشربرومI (پاکستان) 8080 متر، آلپی، جبهه جنوبغربی
1984 – برودپیک (چین) 8051 متر، مسیرجدید، آلپی، شمالی
1985 – دائولاگیری (نپال) 8167 متر، اولین صعود زمستانی، شمالشرقی
1985 – چوآیو (نپال) 8201 متر، برج جنوبشرقی، اولین صعود زمستانی
1985 – نانگاپاربات (پاکستان) 8126 متر، مسیرجدید، جنوب شرقی
1986 – کانچن چونگا (نپال) 8586 متر، اولین صعود زمستانی، جبهه جنوبغربی
1986 – k2 (پاکستان) 8611 متر، جبهه جنوبی، مسیرجدید
1986 – ماناسلو (نپال) 8156 متر، جبهه شمال شرق، آلپی، مسیرجدید
1987 – آناپورنا (نپال) 8091 متر، جبهه شمالی، اولین صعود زمستانی
1987 – شیشاپانگما (چین) 8013 متر، یال غربی، آلپی، مسیرجدید، فرود با اسکی
1988 – آناپورنا (نپال) 8091 متر، قله شرقی، جبهه جنوبی، آلپی، مسیر جدید.
صعودهای زمستانی:
دائولاگیری همراه با Andrzej czok در سال ۱۹۸۵
کانچن چونگا همراه با Krzysztof wielicki در سال ۱۹۸۶
آناپورنا همراه با Artur hajzer در سال ۱۹۸۷
کاکوشکا در 24 اکتبر 1989 در تلاشی برای فتح قله لوتسه از مسیر دیواره جبهه جنوبی جان خود را از دست داد. حادثه در ارتفاع 8200 متری در حالی که بر مسیری پر شیب به عنوان سر طناب فعالیت می کرد اتفاق افتاد. بنا به اظهارات “ریزارد پاولوفسکی” همنورد او، در آن روز غم انگیز، طناب اصلی که توسط گروه مورد استفاده قرار گرفته بود، گیر کرده و به این دلیل قابل استفاده جهت فواصل بعدی نبود. لذا صعود کنندگان تصمیم می گیرند در میسر اندک باقیمانده بر طناب 6 میلیمتری که جهت جابجایی بارها از آن استفاده میکردند (و به صورت مستعمل در “کاتماندو” خریداری نموده بودند) صعود نمایند. که در نهایت، پاره شدن طناب مذکور و سقوط ناگهانی باعث مرگ کاکوشکا شده پایان فعالیت هیمالیا نوردی وی رقم خورد که اگر این بد شانسی حادث نمی شد این اسطوره بزرگ کوهنوردی رکوردها و میسرهای بیشماری از خود به جا میگذاشت.
یادش گرامی …
+ برای آشنایی بیشتر با این اعجوبه کوهنوردی کتاب “دنیای عمودی من” نوشته کوکوشکا و ترجمه رامین شجاعی را به علاقمندان توصیه میکنم.
لوح سنگی یادبود جرزی کوکوشکا در کوه لوتسه:
Lhotse from the memorial of J.Kukuczka and the polish heroes of Lhotse’s south face. Oct 26, 2009
نمونه هایی از وسایل کوهنوردی کوکوشکا در موزه خانوادگی کوکوشکا:
این موزه در لهستان و در منزل شخصی کوکوشکا قرار دارد که توسط همسر کوکوشکا اداره می شود.
منبع: وبلاگ “دوبی سل“
تمبر یادبود کوکوشکا:
***
کتاب «دنیای عمودی من»
خاطرات جرزی کوکوشکا (jerzy kukuczka) یکی از مشهورترین همالیانوردان جهان در کتاب «دنیای عمودی من» آورده شده است. کوکوشکا در این کتاب سعی کرده است خاطرات کوهنوردی خود را در خلال سالهای 1979 تا 1987 برای خوانندگان شرح دهد که توسط اقای رامین شجاعی به فارسی ترجمه شده است.
«به صخره ای دست زدم و دستم را بالا کشیدم و متوجه شدم نه تنها میتوانم خودم را نگه دارم بلکه میتوانم از آن بالاهم بروم! به این ترتیب دنیای عمودی خود را کشف کردم!»
وی در مقدمه این کتاب نوشته: «خودم را با این اندیشه تسکین دادم که فهمیده بودم هیمالیا متعلق به افراد عادی است. و روزی باز خواهم گشت .باید باز گردم و باز گشتم و این کتاب را نوشتم. در این کتاب جوابی برای سوالهای بیپایان در مورد علت اجرای برنامههای بزرگ به قلل مرتفع و به هیمالیا پیدا نمیشود. هیچگاه لزوم پیدا کردن پاسخ را احساس نکردم. به کوهستانها رفتم و آنها را صعود کردم. فقط همین».
دانلود کتاب دنیای عمودی من، حجم فایل 1.3 مگابایت/ 94 صفحه / فرمت PDF / زبان فارسی
پ.ن: در این پست، با جستجو در گوگل و مطالعه منابع فارسی (و لاتین) سعی کردم که یکی از بهترین و کامل ترین منابع فارسی در مورد کاکوشکا را تهیه، گردآوری و منتشر نمایم. امید که قدمی هرچند کوچک برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره این مرد بزرگ برداشته شده باشد. نیما – ویرایش جدید 20 تیر 95
پایان
مطالب مرتبط در همین سایت:
عالی بود
از حضرت استاد (کوکوشکا) خوب یاد کردی.
مخلصیم استاد سجاسی