روستای سنگان

گزارش روستای سنگان در زمستان

موقعیت جغرافیایی: تهران، جاده امامزاده داود

تاریخ اجرای برنامه: پنجشنبه 21 دی ماه 1391

جاذبه‌های طبیعی و گردشگری تهران

سنگان؛ تجربه پیاده‌روی در جاده‌های برفی

اگر اهل طبیعت‌گردی یا کوه‌نوردی باشی، گاهی دلت طبیعت زیبای زمستان را می‌خواهد: از نوع ساکت و خلوتش. جاده باشد و برف و سکوت و تو بزنی به دل جاده… ساعت‌ها راه بروی و به هیچ چیز نیندیشی… حتی به پایان راه! دغدغه‌هایت را بگذاری پشت اولین پیچ جاده، گوشت را به قرچ قرچ برف‌های زیر پا بدهی و چشم دلت را بسپاری به دیدنی‌های طبیعت زیبا، بخشنده و بکر…

اگر دنبال چنین جایی می‌گردید، در روزهای زیبا و سرد زمستان سری به سنگان بزنید، به جاده‌ای در دل کوهستان سنگان.

روستای سنگان در زمستان

گوش کن، جاده صدا می زند از دور قدم های ترا
چشم تو زینت تاریکی نیست
پلک ها را بتکان، کفش به پا کن، و بیا
و بیا تا جایی، که پر ماه به انگشت تو هشدار دهد
و زمان روی کلوخی بنشیند با تو
و مزامیر شب اندام ترا، مثل یک قطعه آواز به خود جذب کنند
———————————————————-

گزارش‌های مرتبط در همین سایت:

قله پهنه سار، از روستای سنگان :: مهر ۱۳٩٠

آبشار سنگان :: مرداد ۱۳٩۱

—————————————————-

لینک این گزارش در روزنامه ایران

متن کامل گزارش:

جاذبه‌های طبیعی و گردشگری تهران

سنگان؛ تجربه پیاده‌روی در جاده‌های برفی

اگر دنبال چنین جایی می‌گردید، در روزهای زیبا و سرد زمستان سری به سنگان بزنید، به جاده‌ای در دل کوهستان سنگان.

***

ساعت‌های پایانی شب چهارشنبه است و ما هنوز مکان و زمان برنامه کوهنوردی آخر هفته را مشخص نکرده‌ایم. انگار دوستم هم مثل من خیلی در حال و هوای رفتن به قله نیست. سایت‌های هواشناسی برای پنجشنبه، باران و بارش برف در ارتفاعات را پیش‌بینی کرده‌اند و ما دلمان یک برنامه سبک می‌خواهد، بی دردسر و بی خطر. فکرهایمان را روی هم می‌گذاریم و گزینه‌ها را یکی پس از دیگری مرور می‌کنیم تا به سنگان می‌رسیم. بله سنگان همان جایی ست که ما دنبالش می‌گردیم. سنگان به تهران نزدیک است و مسیر کوهنوردی‌اش هم با شرایطی که ما دنبالش هستیم جور است. جاده‌ای ایمن و هموار که در این فصل قطعاً خلوت هم هست. آن‌ها که اهل طبیعت‌گردی و کوهنوردی هستند سنگان را با آبشارش می‌شناسند. آبشار معروف سنگان با جاذبه‌های بی‌نظیرش در هر فصلی زیباست و سنگان در همه فصل‌ها میزبان طبیعت‌گردانی است که برای بازدید از آبشار و یا اتراق در اطراف امامزاده قاسم، به سنگان رفته‌اند و یا کوهنوردانی که به قصد صعود به قله مرتفع پهنه‌سار به این روستا عزیمت کرده‌اند. در زمستان‌ها مسیر آبشار قطعاً پوشیده از برف و یخ است و به خاطر ناهمواری‌های مسیر، کمی هم لغزنده است. هر چند که تماشای آبشار یخ زده سنگان در این فصل خالی از لطف نیست، اما ما برای فردا قصد بازدید از آبشار را نداریم. می‌خواهیم مسیری هموارتر و ایمن‌تر را طی کنیم. پس گزینه مورد نظر ما جاده‌ای است که در امتداد دره سنگان به سمت ارتفاعات بالا کشیده شده است. این جاده در واقع همان جاده‌ای است که برای رسیدن به آبشار باید آن‌را طی کرد با این تفاوت که مسیر آبشار پس از حدود نیم ساعت از جاده جدا شده و در یک مسیر پاکوب به سمت چپ ارتفاع می‌گیرد.

جاده‌ای در دل کوهستان سنگان

صبح پنجشنبه 21 دی ماه، ساعت 08:30 صبح از تهران به سمت کن و جاده امامزاده داوود به راه می‌افتیم. با توجه به خلوت و بی ترافیک بودن مسیر، خیلی زود (در کمتر از 45 دقیقه) از حوالی مرکز تهران به سنگان می‌رسیم. یادم می‌آید آخرین باری که سنگان بودیم اردیبهشت ماه بود. بهار و تابستان، اینجا پر از گردشگر بومی و غیر بومی است. ورودی روستا آنقدر شلوغ می‌شود که اگر دیر برسی مجبوری ماشینت را یک کیلومتر مانده به سنگان بالا، پارک کنی. اما زمستان‌ها (آن‌هم پنجشنبه) این‌جا تا دلت بخواهد خلوت است. ما می‌‌توانیم با ماشین تا امامزاده که حدود یک کیلومتر بالاتر است برویم اما چون قصد داریم که کمی در کوچه پس‌کوچه‌های روستا قدم بزنیم در نتیجه ماشین را همان ابتدای روستا پارک کرده و پس از جمع کردن کوله و بستن بند کفش‌ها به راه می‌افتیم. وارد اولین کوچه سنگ فرش روستا می‌شویم. در آن صبح سرد و ابری زمستانی، کوچه‌های روستا به قدی خلوت و ساکت است که گویی هیچ‌گاه هیچ کس اینجا نبوده و سال‌هاست اینجا خالی از سکنه است! به هر حال زمستان است و سنگان هم مثل همه روستاهای اطراف تهران، در این فصل بسیار خلوت است. شاید از هر 10 خانه یکی اجاقش گرم باشد. کوچه‌های سنگ فرش شده و یخ زده روستا، تنگ و باریک است و پیچ در پیچ و با یک شیب نسبتاً زیاد به سمت دره و باغ‌ها سرازیر می‌شود. پس از بازدید از روستای ساکت و آرام سنگان و گرفتن چند عکس از کوچه پس کوچه‌ها و خانه‌های آن، راهی را که رفته‌ایم دوباره برمی‌گردیم تا به سمت امامزاده حرکت کنیم. ساعت 09:00 صبح، شروع حرکت ما بود و پس از حدود 10 دقیقه به امامزاده قاسم رسیدیم. بدون اینکه وارد امامزاده شویم، جاده را به سمت بالا ادامه دادیم. جاده از روستا تا امامزاده آسفالت است. از امامزاده به بعد، جاده خاکی به عرض حدود 4 متر تا ارتفاعات بالا همچنان ادامه دارد. با اینکه روستا و دامنه‌های شمالی کوه‌ها کم و بیش سفید پوش هستند اما چون در دو هفته اخیر برفی نباریده، جاده –که در دامنه جنوبی کوه واقع شده- خشک و بدون برف است. شیب جاده تقریباً ملایم است و بدون اینکه خیلی به خودمان زحمت بدهیم در امتداد آن قدم می‌زنیم همچنان که از مناظر دره و کوه‌ها و قله‌های سفید پوش لذت می‌بریم.

بیشتر بخوانید: روستای واریش - مسیر پهنه سار

سرتاسر دره سنگان و دامنه‌های مشرف به آن پوشیده از باغ‌های گیلاس است. هر کس بهار سنگان را دیده باشد می‌داند که سنگان در بهار به راستی تکه‌ای از بهشت است… تابلویی سبز رنگ از طبیعت زیبای بهار با ملیله دوزی زیبایی از شکوفه‌های سفید و صورتی. اما خب زمستان سنگان و زیبایی‌هایش هم کم از بهارش نیست…

همچنان که به پیش می‌رویم، رفته رفته زمین زیر پایمان سفید پوش شده و لذت پیاده روی دوچندان می‌شود. پس از حدود 45 دقیقه (از ابتدای حرکت) به مسیر ورودی آبشار می‌رسیم. یک راه فرعی که از سمت چپ به پایین (سمت دره) سرازیر شده و پس از آن با گردش به چپ به سمت بالا ارتفاع می‌گیرد. آبشار یخ زده سنگان از همین راه دور به سختی دیده می‌شود. بدون اینکه وارد مسیر آبشار شویم، همچنان جاده را به سمت بالا ادامه می‌دهیم. شیب جاده مرتباً کم و زیاد می‌شود و گاهی اصلاً شیبی نیست. در کل اما پیاده‌روی نسبتاً آسانی را همراه با لذت کوه‌پیمایی زمستانی برایمان رقم می‌زند. هوا ابری و تیره است اما فعلاً خبری از بارش برف و باران -که هواشناسی نوید آن‌را داده بود- نیست. به هر حال تجربه ثابت کرده که همیشه هم پیش‌بینی‌های هواشناسی درست در نیامده! پس خوشحالیم که به پیش‌بینی‌ها اطمینان نکرده و عازم کوهستان شدیم (البته با انتخاب مسیر ایمن، با توجه به احتمال بارندگی). خودمان هستیم و جاده‌ای انگار بی‌انتها و پوشیده از برف! هر چه که به پیش می‌رویم برف‌ زیر پایمان بیشتر و کوه‌های اطرافمان سفیدتر می‌شود. باد ملایمی در حال وزیدن است و برف هم ریز ریز شروع به باریدن می‌کند. اما بارش برف جدی نیست و خیلی زود بند می‌آید. هر چه که در جاده به پیش می‌رویم، خود جاده و مناظر اطراف بکرتر و زیباتر می‌شود و این شوق و عطش ما را برای ادامه راه بیشتر می‌کند. قبلاً یک بار در فصل بهار این جاده را تا حدود 2 ساعت طی کرده بودیم اما از ادامه و پایانش خبر نداشتیم. تا اینجا فقط سه نفر گردشگر را در طول مسیر دیده‌ایم و این سکوت و آرامش در این طبیعت زیبا چقدر دلنشین و دوست داشتنی ست. همچنان که دل به طبیعت زیبای کوهستان سنگان داده‌ایم، بارها و بارها جاده و مناظر بی‌بدیل آن‌را از زوایای مختلف به حافظه دوربین می‌سپاریم تا شاید خاطره‌ای شود و یادگاری برای روزها و سال‌های پیش رو.

بیشتر بخوانید: مسیر کوهنوردی کلکچال (کولکچال)

هوا رفته رفته رو به تیرگی رفته و برف هم مجدداً به آرامی شروع به باریدن می‌کند. اما ما که به مسیر برگشتمان اطمینان داریم همچنان جاده را ادامه می‌دهیم. چون مسیری که در آن قرار داریم یک جاده عریض و هموار هست. اینجا نه احتمال گم کردن راه وجود دارد و نه احتمال لغزش و سقوط. همان نکته‌ای که در انتخاب مسیر به آن توجه داشتیم. به هر حال پس از حدود 3 ساعت پیاده‌روی و کوه‌پیمایی به انتهای جاده می‌رسیم. جایی که یک کلبه و چند باغ کوچک در اطرافش آن‌جا دیده می‌شود. در این‌جا رودخانه و کف دره که تا این جا همیشه در عمق و دور از دسترس بوده، به سطح جاده نزدیک و قابل دسترس می‌شود. از اینجا به بعد، جاده تمام شده و مسیر به صورت پاکوب ادامه می‌یابد.

به نظر می‌رسد امروز و تا اینجا، آنقدر انرژی و آرامش از جاده و کوهستان سنگان گرفته‌ایم که بخواهیم از ادامه راه منصرف شده و مسیر برگشت را در پیش بگیریم. پس همین کار را می‌کنیم. کمی استراحت می‌کنیم، ناهار مختصری، سرپایی صرف می‌کنیم و مسیر برگشت را در پیش می‌گیریم. همان‌طور که انتظار داشتیم پس از چند دقیقه ساکن و بی‌حرکت ماندن، انگشتان دست و پاهایمان به سرعت گرمای خود را از دست داده و احساس سرمای شدیدی از نوک انگشتان پا می‌کنیم. باید زود راه بیفتیم تا بدن و انگشتانمان گرم شود. شاید برنامه امروز را زیاد جدی نگرفته بودیم! این سرما و گزگز انگشتان یک بار دیگر درس مهمی از کوهنوردی را به ما گوشزد کرد: «همیشه کوهستان را جدی بگیریم». پس پوشاک و لوازم برنامه را با توجه به سخت‌ترین و بدترین شرایط ممکن انتخاب کرده و همراه داشته باشیم.

مسیری را که سه ساعته رفته بودیم در کمتر از 2 ساعت به سمت پایین برگشته و حدود ساعت 02:00 بعد از ظهر مجدداً روستای سنگان و محل پارک خودرویمان بودیم.

ارتفاع و زمان‌بندی مسیر

روستای سنگان بالا: (مبدأ حرکت)، 2060 متر
امامزاده قاسم: 10 دقیقه، 2080 متر
دو راهی آبشار: 45 دقیقه، 2200 متر
انتهای جاده: 3 ساعت، 2500 متر

روستای سنگان

روستای سنگان از توابع بخش کن و دهستان سولقان، در فاصله حدود 20 کیلومتری شمال غربی شهر تهران واقع است. سنگان مشتمل بر شش محله به نام‌های ده پایین (سنگان پایین)، ده میان (سنگان میانی)، ده سر (سنگان بالا)، باغ‌دره، دره‌تک و سنگان‌ نو است. قدیمی‌ترین محله روستا، سنگان پایین است که ورود به سنگان نیز از طریق همین روستا است. آثار بازمانده تاریخی به ویژه آرامگاه امامزاده‌های سه‌گانه سنگان، نشانگر قدمت طولانی این روستا است. به استناد نوشته‌های برخی از سنگ قبرها قدمت این روستا به بیش از 500 سال پیش می‌رسد. اوج زیبایی و شکوه سنگان، اردیبهشت ماه یعنی فصل رویش شکوفه‌های گیلاس است. در این فصل، دره سنگان و مسیر منتهی به آبشار، شکوفه باران است… در اوج زیبایی و طراوت بهار. سنگان در همه فصل‌ها زیباست. در بهار، تابستان، پائیز و یا زمستان، هر فصلی که به سنگان بروید جلوه‌ای خاص از طبیعت در برابر چشمان شماست.

بیشتر بخوانید: قله پهنه سار از سنگان

جاذبه‌های گردشگری
مجموعه روستاهای کوهستانی سنگان جاذبه‌های متنوعی را در خود جای داده‌اند. کوه‌های پیرامون سنگان، در فصل زمستان از برف پوشیده می‌شوند و با بهار و رویش انواع گیاهان و گل‌های رنگارنگ، جلوه‌ای جذاب و زیبا می‌گیرد. باغات سرسبز و پر طراوت میوه که در فصل‌های بهار و تابستان با نغمه‌های پرندگان درمی‌آمیزد، به جاذبه‌ای کم‌نظیر از طبیعت تبدیل می‌شوند. رودخانه سنگان و نهرهای پرآب جلوه ویژه‌ای به روستا بخشیده‌اند و حواشی آن‌ها به ویژه در فصل‌های بهار و تابستان فضاهای مناسبی برای گذران اوقات فراغت گردشگران است. آبشار سنگان و غار دست ساز بیوک آقا در مجاورت آبشار، از دیگر دیدنی‌های طبیعی سنگان است.

آبشار زیبای سنگان به ارتفاع تقریبی 60 متر بلندترین آبشار تهران است. این آبشار با شکوه در ارتفاعات شمال غرب روستای سنگان در دامنه کوه پهنه سار واقع است. ارتفاع آبشار سنگان از سطح دریا 2575 متر است. برای رسیدن به این آبشار زیبا، نیاز به 5/2 تا 3 ساعت پیاده‌روی و کوه‌پیمایی از سنگان بالا است. بهترین زمان بازدید از این آبشار، فصل پرآبی یعنی بهار و اوایل تابستان است.

آبشار سنگان در زمستان و ماه‌های سرد سال کاملاً یخ بسته و شکلی بسیار بدیع و زیبا به خود می‌گیرد.

توصیه‌های زمستانی برای شما که به سنگان می‌روید

* اگر می‌خواهید از سکوت و آرمش روستا و کوهستان سنگان لذت ببرید، ترجیحاً پنج‌شنبه‌ها به سنگان بروید و اگر می‌خواهید از زمستان سنگان بیشتر لذت ببرید، زمانی به آنجا بروید که در روزهای قبل بارش برف را در تهران شاهد بوده‌اید.

* در زمستان به هر مسیری که می‌روید، اگر قصد پیاده‌روی بلند مدت و یا کوه‌پیمایی را دارید، حتماً، کفش و پوشاک مناسب، کرامپون (یخ شکن)، غذای ذخیره، هد لامپ و … به همراه داشته باشید.

* از ورود به جاده بالای امامزاده، با خودرو ترجیحاً خودداری کنید چون این کار به نوعی تجاوز به حریم شخصی باغداران و اهالی محترم سنگان محسوب می‌شود. در این مورد تابلوی راهنما هم جهت تذکر در بخشی از ابتدای جاده نصب شده است.

* بالای امامزاده، بر روی جاده زنجیری نصب شده که در مواقع لزوم (ظاهراً در بهار و تابستان) راه را با زنجیر مسدود می‌کنند. دقت کنید که اگر از آنجا رد شوید ممکن است که در مسیر برگشت با راه مسدود شده توسط زنجیر مواجه شوید!

* امامزاده قاسم دارای چشمه آب، سرویس بهداشتی و یک کافه‌ (بقالی) کوچک است که زمستان‌ها صبحانه گرم عرضه می‌کند. توجه داشته باشید که سرویس بهداشتی امامزاده، در زمستان به خاطر یخ‌زدگی لوله‌ها غالباً بدون آب و غیرقابل استفاده می‌شود.

* در طول مسیر، تقریباً هر نیم ساعت یا یک ساعت به چشمه آبی در کنار جاده می‌رسید که می‌توانید از آب آن برای آشامیدن استفاده کنید. توجه داشته باشید که در زمستان‌های سرد،‌ بعضاً آبراه‌ها یخ بسته و چشمه‌ها مسدود و یا نامعلوم می‌شوند! پس حتماً آب کافی همراه خود داشته باشید.

* آنتن همراه اول در روستا و امامزاده برقرار است. در طول جاده نیز، از امامزاده تا محدوده فرعی آبشار، کم و بیش آنتن می‌دهد.

چطور به سنگان برویم
برای اینکه از تهران به سنگان برسید، از طریق بزرگراه شهید همت-غرب ، بزرگراه شهید آبشناسان و یا بزرگراه شهید اشرفی اصفهانی خود را به کن، بلوار کوهسار و سپس جاده امامزاده داوود برسانید. کیلومتر 12 جاده امامزاده داوود، وارد فرعی سنگان در سمت چپ جاده شده و حدود 5 کیلومتر دیگر نیز در یک جاده آسفالته برانید تا به سنگان پایین برسید. بدون اینکه وارد سنگان پایین شوید، جاده را با گردش به راست ادامه دهید تا حدود 2 کیلومتر دیگر به سنگان بالا برسید.

نیما

25 دی ۱۳۹۱

——————————————–
تصاویر مسیر: