کوهنوردی، نشاط زندگی – نیما اسماعیلی

گزارش صعود به قله پاشوره 3860 متر از روستای نوا

تاریخ اجرای برنامه: جمعه 14 خرداد 1395

موقعیت جغرافیایی: استان مازندران، جاده هراز، روستای نَوا
ارتفاع قله: 3860 متر
ارتفاع مبدأ صعود: 2290 متر (جنب آب معدنی نوا)
مسافت و اختلاف ارتفاع تا قله: 7.7 کیلومتر / 1570 متر
کل مسافت طی شده (رفت و برگشت): 15.3 کیلومتر
مدت زمان صعود: 5.5 ساعت
کل زمان برنامه: 11 ساعت (7.30 تا 18.30)
گام گروه: متوسط
سطح برنامه: کوهنوردی متوسط
نفرات شرکت‌کننده: 11 نفر (تیم قله: 5 نفر)

—————————————–

تیم قله: آقایان: نیما اسماعیلی (سرپرست)، مجتبی داشخانه، حمید محسنی، ایمان حسینی و خانم نسترن سعادتی

تیم دوم: آقایان: رضا حبیبی (سرپرست)، محسن کرمی، یداله طهوری، علی طهوری و خانم‌ها: مهرنوش محمود زاده و سهیلا شاهدپور

 

 دشت آزو:

 

قله پاشوره:

 

مسیر صعود و فرود در گوگل ارث:

+ دانلود جی پی اس قله پاشوره از روستای نوا Pashooreh GPS

---

پی نوشت، مهرماه 1402: ظاهرا چند سال اخیر تابلو قله پاشوره روی قله دیگری کمی آنطرف تر به سمت شرق نصب شده و هیات کوهنوردی مازندران / آمل نیز روی موقعیت جدید تابلو نصب کرده است. در واقع قله پاشوره قدیم الان قله ابرت است و فاصله دو قله از یکدیگر حدود 15-20 دقیقه پیاده روی است. ترک ذیل موقعیت قله پاشوره را بر اساس آخرین تابلو نصب شده نشان می دهد:

+ دانلود جی پی اس قله پاشوره از روستای نوا (موقعیت جدید قله با تابلو هیات کوهنوردی آمل)

—————————————————————–

(گزارش ارسالی برای مجله جهانگردان، شماره 73، مردادماه 95)

(استفاده از مطلب فقط با ذکر منبع بلامانع است)

===================================

 راهنمای صعود به قله‌ها

 دشت آزو و قله پاشوره

 با فرا رسیدن فصل بهار، دنیا؛ به خصوص کوه‌های اطراف تهران دوست داشتنی‌تر می‌شود. من آماده‌ام تا زیر نور خورشید آن‌قدر بمانم تا پخته شوم! هر چه هست بهار است… فصل سلام گفتن به مکان‌های غریبه! کلاهم را به هوا پرتاب می‌کنم و آواز سر می‌دهم. می‌توانم شعاع جان‌بخش خورشید را در طول جویبارها و جاده‌ها و از میان تاک‌ها ببینم. سوخته از آفتاب و سرشار از نعمت‌های این جهان، خودم را احساس می‌کنم … 1)

 دشت آزو

 دشت آزو در جنوب استان مازندران و در همسایگی جاده هراز، دشتی است نسبتاً مرتفع و خنک که در فاصله حدود 100 کیلومتری تهران واقع است. روستای نوا هم که تقریباً اسمش با این دشت گره خورده، نزدیک‌ترین آبادی به آنجاست. جاه ای آسفالته که با یک گلگشت خانوادگی می‌توان این دشت را پیمود و از هوای خنک آن در بهار و تابستان لذت برد .چشمه‌ی آب‌معدنی، چشم‌انداز تمام‌قد دماوند و قدم زدن در میان گیاهان و گل‌های خوش عطر زیبای این منطقه از جاذبه‌های این ییلاق نزدیک به تهران به‌حساب می‌آید. اگر دنبال منطقه‌ای هستید که بهترین چشم‌انداز را از دماوند پرصلابت پیش رویتان بگشاید، باید راهی دشت آزو شوید.

 قله پاشوره واقع در شرق این دشت نیز بی‌تردید یکی از زیباترین قله‌های منطقه است. دشت آزو به ارتفاع 2600 متر در بالادست روستای نوا (2300 متر) بوده که مسیر قله 3860 متری پاشوره می‌باشد و چشم‌انداز بسیار زیبایی به قله دماوند (جناح شرقی-جنوب شرقی) و صخره‌های مرتفع قله پاشوره دارد. تضاد شگفت‌آور طبیعت سنگلاخی و خشن پاشوره با لطافت و چشم‌نوازی دشت آزو در فاصله‌ای کم، انگشت حیرت از شگفتی‌های خلقت آفریدگار سرزمین پارس، به دهان می‌برد. از روستای نوا و کنار کارخانه آب‌معدنی با سرعتی معقول می‌توان در کمتر از یک ساعت به دشت آزو و کلبه آن رسید.

 چطور برسیم؟

 از تهران: از طریق اتوبان پردیس و یا جاده قدیم جاجرود، وارد جاده هراز شوید. پس از پشت سر گذاشتن رودهن، آبعلی و امام‌زاده هاشم به آب اسک می‌رسید. اگر راه را ادامه دهید ۵ کیلومتر بعد از آب اسک تابلوی “رینه” را در سمت چپ خود می‌بینید . حدود ۲۰۰ متر بعد از این خروجی، یک جاده فرعی در سمت راست است که تابلوی آن “روستای کندلو” را نشان می‌دهد. این فرعی پس از طی 8 کیلومتر جاده سربالایی و پرپیچ‌وخم درنهایت شما را به روستای نوا می‌رساند. وارد فرعی کندلو که شدید، اولین سه‌راهی را به چپ بپیچید. در انتها کمی قبل از روستا، به سه‌راهی می‌رسید که سمت راست به روستای نوا رفته و مسیر مستقیم به آب‌معدنی و مسیر پیاده‌روی دشت آزو می‌رود. در کل از تهران (انتهای بزرگراه بابایی) تا روستای نوا حدود 100 کیلومتر راه است که کمتر از 2 ساعت زمان می‌برد.

 کجا بمانیم؟

 نزدیک بودن روستای نوا به تهران این امکان را فراهم می‌کند که بتوان سفری یک‌روزه به این منطقه داشت. اما اگر دوست داشته باشید شبی را هم در هوای خنک آنجا سپری کنید، می‌توانید در محلی مناسب و ایمن چادر بزنید یا از اهالی اتاق کرایه کنید .

 مهم‌ترین جاذبه‌های نزدیک به دشت آزو:

 دخمه‌های سنگی کافر کلی، لاریجان، فاصله: 10 کیلومتر

 آبشار شاهان‌دشت، لاریجان، فاصله: 17 کیلومتر

 آبگرم لاریجان، فاصله: 19 کیلومتر

 دریاچه سد لار، فاصله: 47 کیلومتر

  ***

 قله پاشوره

  توپوگرافی قله:

 پاشوره از مجموعه قلل البرز شرقی در مسیر جاده هراز و در استان مازندران است. این قله در حدفاصل ده نوا در شمال و ده لاسم در جنوب قرار دارد. شمال این خط‌الرأس مشرف به بام ایران دماوند و تماماً پوشیده از دیواره و تیغه‌های وحشی است. در جنوب نیز ناظر بر خط‌الرأس  عظیم دوبرار بوده و با شیب‌های ملایم‌تری به دشت لاسم می‌رسد. سر سبزی و طراوت دشت آزو در شرق نوا و در دامنه‌های پاشوره خیره‌کننده و زبانزد همگان است. علت نام‌گذاری قله پاشوره به دلیل نوع سنگ‌هایی است که اطراف قله وجود دارد. یعنی همان سنگ پای معروف که بسیار سبک بوده و منشأ آتش‌فشانی دارد. قله پاشوره را می‌توان محبوب‌ترین قله منطقه پس از دماوند از نظر تعداد صعود در فصول مختلف سال به‌حساب آورد. صعود به قله پاشوره برای یک تیم با سرعت متوسط، بهترین حالت این است که شب را در دشت آزو بخوابد و صبح روز بعد قله را از سمت راست (از مسیر یال) صعود کرده و از سمت چپ (مسیر دره) فرود آید.

 بهترین فصل صعود به قله پاشوره اواسط خردادماه یعنی اوج سرسبزی و رویش گل‌های کوهی در دشت آزو و دامنه‌های مشرف به کوه پاشوره است.

 مسیرهای صعود:

 1-        جبهه شمالی: از طریق روستای نوا و دشت آزو

2-       مسیر جنوبی: از طریق روستای لاسم

        مسیر نرمال صعود به قله پاشوره از طریق روستای نوا بوده و اکثراً از این مسیر اقدام به صعود می‌نمایند.

———————————————-

 گزارش برنامه:

 چند سالی بود که قله پاشوره و دشت زیبای آن در لیست انتظار ما قرار داشت اما توفیق صعود به این قله خوش آوازه دست نمی‌داد تا اینکه بالاخره امسال در بهترین فصل صعود، یعنی خردادماه -که دشت آزو در اوج سرسبزی و زیبایی قرار دارد- برنامه صعود به این قله را ریخته و به گروه اعلام کردم. برنامه در قالب دو گروه تدارک دیده شد: گروه اول، تیم قله و گروه دوم، دشت آزو و ارتفاعات بالای دشت (گل گشتی).

 برای اینکه ماشین‌های اضافی را در محلی مطمئن و ایمن پارک کنیم، محل قرار را ورودی حکیمیه-بهشت در اتوبان شهید بابایی گذاشتیم. این ورودی در حدفاصل بین دانشگاه امام حسین (ع) و خیابان استخر در بزرگراه بابایی شرق قرار دارد. ساعت 5.20 صبح جمعه 14خرداد 95 همه دوستان با ماشین‌هایشان در میدان لاله که حدود 100 متر داخل ورودی قرار دارد جمع شده و سه تا از ماشین‌ها را جلوی مسجد صاحب‌الزمان که در نزدیکی میدان قرار دارد پارک کرده و گروه 11 نفره ما با سه خودرو به سمت اتوبان پردیس و جاده هراز به راه افتاد. پس از طی حدود 90 کیلومتر، 5 کیلومتر پس از آب اسک در جاده هراز به رستوران سالاری رسیدیم که در سمت چپ جاده قرار داشته و نشانه ورودی روستای نوا است. حدود 50 متر جلوتر از رستوران، ورودی روستای نوا در سمت راست جاده قرار دارد که تابلوی “روستای کندلو” در ورودی نصب است. وارد فرعی شده و کمی پایین‌تر به دوراهی رسیدیم که مسیر سمت چپ را ادامه دادیم. پیچ‌وخم جاده را ادامه داده و ارتفاع گرفتیم تا درنهایت پس از 8 کیلومتر به دوراهی بعدی رسیدیم که سمت راست آن به داخل روستای نوا رفته و مسیر مستقیم به آب‌معدنی نوا می‌رسد. بدون اینکه وارد مسیر روستا شویم ، 200 متر جلوتر جلوی “شرکت آب‌معدنی نوا” ماشین‌ها ر پارک کردیم درحالی‌که ساعت 7:15 صبح و جی‌پی‌اس ارتفاع 2300 متر را نشان می‌داد. کفش و کوله‌ها را بسته و ساعت 7:30 صبح از سمت چپ ِ آب‌معدنی و در امتداد رودخانه، مسیر دشت آزو را در پیش گرفتیم.

 صعود:

 رودخانه خروشان، سرسبزی طبیعت و مسیر ِ پوشیده از درختان گیلاس و آلبالو و آلوچه همراه با هوای دلپذیر بهاری، از همان ابتدا شادابی و نشاط فراوانی را به گروه تزریق کرد که نوید از یک روز خاطره‌انگیز در دامان طبیعت را می‌داد. هنوز راه چندانی طی نکرده بودیم که چشم‌انداز زیبایی از دماوند ِ باشکوه، پشت سرمان در معرض دید قرار گرفت: قله پوشیده از برف دماوند که شالی سفید و لطیف از ابر دورتادور  آن را احاطه کرده، در پس ِ دامنه‌های سبز و رنگین دشت آزو، چنان منظره چشم‌نوازی را پدید آورده است که نمی‌شود به‌سادگی از کنار آن گذشت و با جان‌ودل ندید. در طول مسیر بارها و بارها نگاهمان را به پشت سر دوخته و آن منظره بی‌نظیر را به حافظه دوربین می‌سپریم…

 ای دیو سپید ِ پای در بند! / ای گنبد گیتی، ای دماوند!
از سیم به سر یکی کُله خود  / ز آهن به میان یکی کمربند
چون گشت زمین ز جور گردون / سرد و سیه و خموش و آوند
بنواخت ز خشم بر فلک مشت / آن مشت تویی، تو ای دماوند! 2)

  با عبور از راهی که از میان سبزه‌زارها و گل‌های رنگارنگ کوهی می‌گذشت در کمتر از یک ساعت به دشت آزو در ارتفاع 2600 متر رسیدیم که چند درخت و یک کلبه نشانه آن است. در این روز به‌جز ما گروه‌های دیگری نیز در مسیر بودند که برخی نیز شب گذشته در اطراف کلبه چادر زده و شب را در این دشت مصفا به روز رسانده بودند. برخی گزارش‌ها به چشمه آب داخل دشت اشاره کرده‌اند اما ما چشمه‌ای آنجا ندیدیم مگر جوی آبی که از کنار کلبه می‌گذرد و برای آشامیدن قابل‌اطمینان نیست مگر اینکه از عدم حضور دام و یا گردشگر در بالا اطمینان داشته باشید. از داخل دشت همچنان نمای زیبایی از کوه دماوند در جهت شمال غربی (پشت سر) داشتیم و یال‌های صخره‌ای کوه پاشوره در جهت جنوب شرقی (مقابلمان) به‌خوبی نمایان بود و می‌شد مسیر صعود و فرود را تا حدود زیادی حدس زد. بهترین مسیر برای صعود به قله پاشوره حرکت از روی یال از طریق گردنه عبرت (سمت راست قله) و فرود از مسیر دره (سمت چپ قله) است. برای دسترسی به گردنه عبرت باید حدود نیم ساعت بالاتر از دشت (کلبه) به راست پیچیده و با حرکت از روی یک یال ِ پرشیب خود را به گردنه  و خط‌الرأس  برسانید.

 کلبه دشت آزو –که ظاهراً برای استفاده کوهنوردان ساخته شده- یک کلبه سنگی با دو اتاق و یک زیرزمین است که دیوارهای آن کاه‌گل شده است. داخل کلبه با صرف زمانی اندک تمیز می‌شود که می‌توان جهت اسکان در مواقع لزوم از آن استفاده نمود. صبحانه را کنار کلبه و با صدای روح‌بخش آب صرف کرده و ساعت 9:15 مجدداً به راه افتادیم. از مسیر پاکوب به آهستگی ارتفاع گرفتیم و در طول مسیر آویشن و چای کوهی چیدیم تا حدود نیم ساعت بعد به دشت کوچک دیگری رسیدیم که پرآب و تماماً پوشیده از گل‌های زرد کوهی بود. اواسط خردادماه فصل رویش این گل‌های کوهی است و این مکان درواقع اوج زیبایی مسیر پاشوره است. در اینجا به دلیل نزدیکی به سرچشمه، امکان استفاده از آب نیز وجود دارد. دقایقی را در این دشت زیبا به عکاسی مشغول شده و مجدداً ادامه مسیر دادیم. از اینجا به بعد گروه به دو تیم کندرو و تندرو تقسیم شده و برای تیم دوم نیز سرپرست تعیین شد. قرار بر این شد که تیم دوم پشت سر تیم اول حرکت کرده و تا ساعت 14 صعود کرده و سپس مسیر برگشت را در پیش بگیرد. گروه اول هم که طبق برنامه قرار بود حدود ساعت 13 به قله پاشوره رسیده و از مسیر دره فرود آید.

 از دشت جدا شده و از یال سمت راست و در جهت جنوب ارتفاع گرفتیم. دو گروه رفته‌رفته از هم فاصله گرفته و ما در قالب گروه اول ساعت 11:15 به گردنه عبرت در ارتفاع 3200 متر رسیدیم (در صحیح بودن نام این گردنه تردید دارم!). از روی گردنه، روستای لاسم و نمای زیبایی از خط‌الرأس  معروف “دو برار” در جهت جنوب در معرض دید قرار گرفت که این منظره زیبا تا خود قله همراه ما بود. با چرخش به چپ و حرکت به سمت شرق، مسیر خط‌الرأس  را به سمت قله پاشوره در پیش گرفتیم. شیب مسیر کمی ملایم‌تر شده بود و از پایین مشخص بود که باید چند قله فرعی را پشت سر بگذاریم تا به قله اصلی برسیم. درواقع از روی گردنه تا قله پاشوره مسیر کاملاً مشخص بوده و چالش خاصی ندارد. با گام‌های پیوسته و با استراحت‌های کوتاه حرکت کردیم و در مسیر از دو یا سه گروه نیز سبقت گرفتیم تا بالاخره ساعت 13:15 به قله پاشوره رسیدیم درحالی‌که جی‌پی‌اس ما دقیقاً ارتفاع 3860 متر را برای این قله نشان می‌داد.

 آسمان در این روز آفتابی و نیمه‌ابری بوده و باد ملایم بهاری نیز در کل مسیر همراهمان بود. همه این عوامل دست‌به‌دست هم دادند تا یک روز خوب و یک صعود به‌یادماندنی در پاشوره برایمان رقم بخورد. جشن قله را برپا کرده و عکس‌هایی به یادگار گرفته و پایین قله حدود نیم ساعت به استراحت پرداختیم. نیم‌نگاهی هم به مسیر داشتیم که شاید گروه دوم نیز از راه برسند اما تا ساعت 14:15 از دوستان خبری نشد و ما مسیر فرود را در پیش گرفتیم.

 فرود:

 با ادامه مسیر در جهت شرق و حرکت از روی برف‌‌چال‌های پایین قله به‌سرعت ارتفاع کم کردیم تا حدود 20 دقیقه بعد به جایی رسیدیم که سنگ‌های آتش‌فشانی با اشکال خاص در آنجا دیده می‌شد. این سنگ‌ها درواقع همان سنگ‌های معروف پاشوره هستند که بخشی از آثار به جای مانده از فعالیت آتش‌فشانی دماوند در این منطقه هستند. در شیب نسبتاً تند به‌سرعت ارتفاع کم کردیم تا به دامنه‌های سبز و پوشیده از گون با گل‌های سرخابی رسیدیم که به‌غایت زیبا هستند. طبیعت سبز و با طراوت ِ زیر پایمان و دو قدم آن‌طرف‌تر، صخره‌های خشک و خشن پاشوره تضاد جالبی از طبیعت سبز و خشک در کنار هم را به نمایش می‌گذاشت که این خود جلوه‌ای زیبا و در خور توجه از طبیعت ایران عزیز ما است. ابتدا در ارتفاع 3050 متر به یک چشمه رسیدیم که در سمت راستمان کمی از ما فاصله داشت و سپس در ارتفاع 2940 متر (حدود نیم ساعت مانده به دشت گل‌های زرد) به چشمه اصلی رسیدیم که درواقع سرچشمه دشت آزو است. از آب گوارای چشمه نوشیده و مسیر فرود را ادامه دادیم. ساعت 16:30 به دشت گل زرد رسیدیم درحالی‌که گروه دوم نیز دقایقی قبل از ما به آنجا رسیده بودند. به گفته دوستان، گروه دوم تا قله عبرت (ارتفاع 3570 متر) صعود کرده و برگشته بودند. همه با هم مسیر کلبه را در پیش گرفتیم. حدفاصل دشت گل زرد تا دشت آزو پر بود از گیاه آویشن و چای کوهی که ما نیز از این دو گیاه پرخاصیت و محبوب به اندازه نیازمان چیده و به یادگار بردیم.

 ساعت 17:00 پای کلبه بودیم. ناهار را صرف کرده و مسیر فرود را از داخل دشت در پیش گرفتیم درحالی‌که این بار، دیگر زیبایی دماوند پشت ابرها پنهان شده بود. درواقع یکی از جذابیت‌های برنامه پاشوره نمای زیبای دماوند در این مسیر است که خدا را شکر ما در مسیر رفتمان از این منظره چشم‌نواز بی‌نصیب نماندیم. ساعت 18:30 محل پارک ماشین‌هایمان بودیم و ساعت 19:00 به سمت جاده هراز حرکت کردیم. بااینکه فردای آن روز به مناسبت 15 خرداد تعطیل بود اما در کمال ناباوری در محدوده امامزاده هاشم تا جاجرود حدود 2 ساعت در ترافیک شدید و آزاردهنده گیر کردیم تا درنهایت ساعت 23:00 به تهران رسیدیم.

 برای دسترسی به محل پارک ماشین‌ها از طریق اتوبان بابایی – غرب، وارد جاده تلو – جنوب شده و پس از عبور از چند خیابان و کوچه درنهایت به بلوار لاله و جلوی مسجد صاحب‌الزمان رسیدیم. (رجوع به نقشه)

 منابع آب در مسیر:

•  چشمه‌های بالای دشت آزو (به فاصله حدود نیم ساعت)

نکته: با توجه به اینکه آب جاری در کنار کلبه کمی بالاتر به سرچشمه متصل است، در صورت جوشاندن و یا اطمینان از عدم وجود موارد آلوده کننده (حضور دام و یا انسان در بالادست) می توانید از آن نیز استفاده نمایید.

 مکان‌های مناسب کمپینگ و شبمانی:

 1-       کنار رودخانه، پشت آب‌معدنی نوا

 2-       دشت آزو

 قبل و بعد از دشت نیز مکان‌هایی برای اتراق و برپایی چادر وجود دارد.

  نکات برنامه و توصیه‌ها:

 1-       فایل جی‌پی‌اس مسیر در وبلاگ “کوهنوردی… نشاط زندگی”: http://koohestan-n.persianblog.ir/post/204/

 2-       جنب آب‌معدنی، بخش‌هایی از مسیر در محدوده گردنه عبرت و روی قله آنتن موبایل کم‌وبیش برقرار است.

 3-       در صورت نیاز به سرویس بهداشتی، در مسیر برگشت حدود 10 کیلومتر بعد از آب اسک در سمت راست جاده نمازخانه و سرویس بهداشتی وجود دارد.

 4-       در یکی از گزارش‌ها خواندم که مسجد روستا باز بوده و اعضای گروه شب را در مسجد به صبح رساندند.

 
منابع مورد استفاده:
http://7tara.com/
http://www.bazarkhabar.ir/
http://www.beytoote.com/

 پاورقی:

 1)      برگرفته از کتاب: کوه گشت و لذت / صادق سرابی

 2)      شعر از ملک‌الشعرا بهار

 

نیما اسماعیلی

 95.03.31

—————————————————————

 (تصاویر بیشتر در ادامه مطلب)

ادامه‌ی خواندن→